Λήψη Αποφάσεων στο “Υπερβαρικό” Επιχειρηματικό Περιβάλλον
Oι αποφάσεις χρειάζεται να είναι καλής ποιότητας, βασισμένες σε έναν συνδυασμό κριτικής σκέψης και τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία.
Παρόλο που όλοι οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και οι managers χρησιμοποιούν σημαντικά στοιχεία στις αποφάσεις τους, πολλοί είναι αυτοί που αστοχούν στην αξιολόγηση της ποιότητας αυτών των στοιχείων.
Το αποτέλεσμα είναι οι κακές/μη συμφέρουσες αποφάσεις, που βασίζονται σε αβάσιμες πεποιθήσεις, μόδες και ιδέες που διαδίδονται από γκουρού. Οι κακές αποφάσεις, τα κακά αποτελέσματα κα η περιορισμένη κατανόηση του γιατί τα πράγματα πάνε στραβά, είναι αυτά που μένουν στο τέλος.
Σκοπός είναι η βελτίωση του τρόπου που λαμβάνονται οι αποφάσεις.
Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται μία προσέγγιση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που να βοηθά ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και επαγγελματίες να αξιολογούν κριτικά το βαθμό που μπορούν να εμπιστευθούν τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους.
Θα πρέπει επίσης να τους βοηθά στο να εντοπίσουν και να αξιολογήσουν πρόσθετα στοιχεία, σχετικά με τις αποφάσεις τους.
Ποια είναι αυτά τα στοιχεία;
Λήψη Αποφάσεων στο “Υπερβαρικό” Επιχειρηματικό Περιβάλλον
Όταν λέμε «στοιχεία», εννοούμε πληροφορίες, γεγονότα ή δεδομένα που υποστηρίζουν ή όχι, μία αξίωση ή υπόθεση. Ένα στοιχείο μπορεί να προέλθει από μία επιστημονική έρευνα, τους ανθρώπους ή οργανωτικές πρακτικές.
Τα στοιχεία μπορούν να προέρχονται επίσης από τοπικούς οργανισμούς ή επιχειρηματικούς δείκτες, όπως μετρήσεις της εταιρείας ή από τα αποτελέσματα παρατηρήσεων ενεργειών και διαδικασιών.
Ακόμη και η επαγγελματική εμπειρία μπορεί να είναι μια σημαντική πηγή στοιχείων. Για παράδειγμα η κτηθείσα εμπειρία ενός entrepreneur από από προηγούμενες επιχειρηματικές προσπάθειες, μέχρι την απόδειξη ότι η τελευταία του είναι, πιθανόν, η πιο επιτυχημένη.
Σκεφτείτε το με νομικούς όρους.
Στο δικαστήριο τα στοιχεία παρουσιάζονται με διάφορες μορφές. Από μαρτυρίες, δηλώσεις, εγκληματολογικά αποδεικτικά στοιχεία, εικόνες από κάμερες ασφαλείας κλπ.
Όλα αυτά τα στοιχεία βοηθούν τον δικαστή ή την κριτική επιτροπή να αποφασίσει αν άτομο είναι αθώο ή ένοχο. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις αποφάσεις διαχείρισης μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού κλπ.
Ανεξάρτητα από την πηγή τους, όλα τα στοιχεία μπορούν να συμπεριληφθούν και να αξιολογηθούν εάν κριθούν αξιόπιστά και σχετικά.
Γιατί χρειαζόμαστε τα καλύτερα δυνατά διαθέσιμα στοιχεία;
Οι περισσότερες αποφάσεις διευθυντών, ιδιοκτητών επιχειρήσεων κλπ, δεν βασίζονται στα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία. Αντ’ αυτού, προτιμούν συχνά να παίρνουν αποφάσεις βασιζόμενοι αποκλειστικά στην προσωπική τους εμπειρία.
Ωστόσο, η προσωπική κρίση από μόνη της δεν είναι πολύ αξιόπιστη πηγή. Είναι πολύ ευαίσθητη σε σφάλματα, γνωστικά όρια και όρια επεξεργασίας πληροφοριών. Πρόκειται γι’ αυτά που μας κάνουν επιρρεπείς σε προκαταλήψεις, οι οποίες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνουμε.
Ακόμη και επαγγελματίες και ειδικοί διαφόρων κλάδων με πολλά χρόνια εμπειρίας δεν είναι σε θέση να κάνουν προβλέψεις ή υπολογισμό κινδύνων, βασιζόμενοι αποκλειστικά στην προσωπική τους κρίση. Ειδικά αν αφορούν σε πιστοληπτικές ικανότητες, την ανάπτυξη της οικονομίας, τις πολιτικές εξελίξεις, ιατρικές διαγνώσεις, θέματα αφάλειας, διαχείριση πληρωμάτων, προσωπικού κλπ.
Οι νεότεροι και οι ασκούμενοι από την άλλη, συχνά στηρίζονται σε πρακτικές άλλων οργανισμών, επιχειρήσεων και ανθρώπων. Μέσω των συγκριτικών αξιολογήσεων και των αποκαλούμενων «βέλτιστων πρακτικών», τις περισσότερες φορές αντιγράφεται αυτό που κάνουν άλλες επιχειρήσεις και οργανισμοί, χωρίς όμως κριτική αξιολόγηση σχετικά με το αν αυτές οι πρακτικές είναι πραγματικά αποτελεσματικές και άν πράγματι είναι πιθανό να λειτουργήσουν σε διαφορετικό πλαίσιο/συνθήκες.
Η συγκριτική αξιολόγηση μπορεί να καταδείξει εναλλακτικούς τρόπους να κάνουμε πράγματα, αλλά δεν είναι απαραίτητα ένας καλός δείκτης από μόνος του για το τι θα λειτουργούσε σε διαφορετικό περιβάλλον.
Εμπόδια
Την ίδια στιγμή ωστόσο υπάρχουν πολλά ακόμα εμπόδια στην αξιολόγηση στοιχείων.
Λίγοι επαγγελματίες έχουν εκπαιδευτεί στις δεξιότητες που απαιτούνται για αξιολογούν κριτικά την αξιοπιστία και την συνάφεια των πληροφοριών που χρησιμοποιούν.
Επιπλέον, κάποιες σημαντικές οργανωτικές πληροφορίες μπορεί να είναι δύσκολο να προσπελαστούν και αυτό που είναι διαθέσιμο μπορεί να είναι κακής ποιότητας.
Τέλος, οι ασκούμενοι συχνά δεν γνωρίζουν τα τρέχοντα επιστημονικά στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα για τα βασικά θέματα στον τομέα τους.
Για παράδειγμα, μια έρευνα 950 Αμερικανών επαγγελματιών Ανθρώπινου Δυναμικού έδειξαν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ του τι οι επαγγελματίες πιστεύουν ότι είναι αποτελεσματικό και τι δείχνουν οι τρέχουσες επιστημονικές έρευνες. Η μελέτη έχει επαναληφθεί σε άλλες χώρες με παρόμοια ευρήματα.
Αποτελέσματα όπως το από πάνω, δείχνουν ότι οι περισσότεροι επαγγελματίες δίνουν λίγη ή καθόλου προσοχή στα στοιχεία επιστημονικών δημοσιεύσεων και του ίδιου του οργανισμού/επιχείρησης.
Αντίθετα, δείχνουν πολύ περισσότερη εμπιστοσύνη σε χαμηλής ποιότητας στοιχεία, όπως προσωπική κρίση και εμπειρία, «βέλτιστες πρακτικές» και πεποιθήσεις ηγετών.
Ως αποτέλεσμα, δαπανώνται δισεκατομμύρια για τη διαχείριση πρακτικών που είναι αναποτελεσματικές ή ακόμη και επιβλαβείς για
τους οργανισμούς
τα μέλη τους και
τους πελάτες τους.
Ποιες πηγές θεωρούνται αξιόπιστες;
Λήψη Αποφάσεων στο “Υπερβαρικό” Επιχειρηματικό Περιβάλλον
Πριν λάβει μια σημαντική απόφαση, ένας επαγγελματίας των Human Factors βασίζεται σε αποδείξεις και ξεκινάει ρωτώντας “Ποια είναι τα διαθέσιμα στοιχεία;”
Αντί να βασίζει μια απόφαση στην προσωπική του μόνο κρίση, ο παγγελματίας HF το κάνει αναζητώντας αξιόπιστα στοιχεία από πολλές διαφορετικές πηγές.
Στοιχεία από τέσσερις τουλάχιστον πηγές πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι βασικότερες περιλαμβάναουν:
- Επιστημονική βιβλιογραφία. Ευρήματα από εμπειρικές μελέτες και δημοσιεύσεις σε ακαδημαϊκά περιοδικά
- Οργανισμός. Δεδομένα, στοιχεία και αριθμοί που συλλέχθηκαν από τον οργανισμό
- Επαγγελματίες. Η επαγγελματική εμπειρία και κρίση των επαγγελματιών
- Ενδιαφερόμενοι/stakeholders. Το αξιακό σύστημα και οι ανησυχίες των ανθρώπων που μπορεί να επηρεαστούν από την απόφαση
Γιατί χρειάζεται να αξιολογούνται τα στοιχεία;
Τα στοιχεία δεν είναι ποτέ τέλεια και μπορεί να είναι και παραπλανητικά με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί τα στοιχεία αυτά να είναι υπερβολικά σε έναν φαινομενικά δυνατό ισχυρισμό ή να βασίζονται σε μία όχι ιδιαίτερα αξιόπιστη πηγή ή πληροφορία. Η γνώμη ενός συναδέλφου με αυτοπεποίθηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα μιας πρακτικής, μπορεί να αποδειχθεί ότι βασίζεσαι σε κάτι περισσότερο από ένα ανέκδοτο.
Ένας μακροχρόνιος τρόπος που γίνονται τα πράγματα σε έναν οργανισμό μπορεί στην πραγματικότητα να μην αξιολογήθηκε ποτέ ώστε να διαπιστωθεί αν πραγματικά λειτουργούν ή όχι.
Όλα τα στοιχεία πρέπει να εκτιμηθούν κριτικά με προσεκτική και συστηματική αξιολόγηση, ως προς την αξιοπιστία και τη συνάφειά τους.
Παρόλο που τα στοιχεία που αξιολογούνται μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς, ανάλογα με την πηγή τους, η κριτική αξιολόγηση περιλαμβάνει πάντα τις ίδιες βασικές ερωτήσεις.
- Από που και πώς συγκεντρώνονται τα στοιχεία;
- Είναι τα καλύτερα διαθέσιμα;
- Υπάρχουν αρκετά για να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα;
- Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να είναι προϊόν προκατάληψης;
- Μπορεί να οδηγούν προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση;
Παράδειγμα
Αν για παράδειγμα αξιολογούμε κριτικά τις εμπειρίες ενός συνάδελφου πάνω σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, μπορούμε να αναρωτηθούμε πόσες φορές το έχει βίωσει στο παρελθόν και αν οι καταστάσεις ήταν όμοιες ή παρόμοιες.
Ένας συνάδελφος ας πούμε προτείνει μια λύση για τις κατ’ επανάλψη απουσίες του προσωπικού. Η εμπειρία του όμως αφορά σε μία μεομνωμένη κατάσταση. Για παράδειγμα εργαζόμενοι μετανάστες στην συσκεβασία φρούτων. Πρόκειται για μια περίπτωση από την οποία δεν υπάρχουν πολλά να μάθετε για την αντιμετώπιση απουσιών ορθοπεδικών χειρουργών σε ένα νοσοκομείο.
Παρόμοιες χρειάζεται να είναι οι ερωτήσεις όταν πρόκειται για στοιχεία πωλήσεων, λάθος επιτόκια ή ταμειακές ροές.
- Πώς υπολογίστηκαν αυτά τα στοιχεία;
- Σε τι κατάσταση ήταν ο άνθρωπος που τα υπολόγισε;
- Ήταν το περιβάλλον πάγιο, σταθερό, καθορισμένο, ασφαλές κοκ κατά τους υπολογισμούς;
- Είναι αυτά τα στοιχεία ακριβή και αληθή;
- Είναι ο άνθρωπος που έκανε τους υπολογισμούς αξιόπιστος;
Στην περίπτωση αξιολόγησης στοιχείων από επιστημονική έρευνα θα κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με το πώς
- Σχεδιάστηκε η μελέτη;
- Συλλέχθηκαν τα δεδομένα;
- Μετρήθηκε το αποτέλεσμα;
Η χρήση των καλύτερων διαθέσιμων στοιχείων και η κριτική τους αξιολόγηση παίζει ουσιαστικό ρόλο στη διάκριση και τον εντοπισμό τους.
Αυτό που στο τέλος θέλουμε είναι να παίρνουμε καλές αποφάσεις. Το οποίο εξαρτάται από την Επίγνωση της κατάστασης, που είναι η ικανότητα να εντοπίσουμε, να αναγνωρίσουμε και να “αισθανθούμε” πληροφορίες, να τις κάνουμε λογικές στο τώρα και να προβλέψουμε το μέλλον.
Λήψη Αποφάσεων στο “Υπερβαρικό” Επιχειρηματικό Περιβάλλον
Θέλεις να μάθεις πώς να παίρνεις ουσιαστικότερες και πιο συφέρουσες αποφάσεις, ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, καταστάσεις και περιβάλλοντα;
Μάθε περισσότερα σε αυτό το καινοτόμο διήμερο πρόγραμμα εκπαίδευσης ατόμων και ομάδων υψηλής απόδοσης.
